Các phương pháp kiểm thử phần mềm (Testing Methods)
Để đảm bảo một sản phẩm phần mềm hoạt động ổn định và đáp ứng mong đợi của người dùng, việc áp dụng các phương pháp kiểm thử phần mềm là giai đoạn không thể thiếu. Bài viết này của CodeStar sẽ giới thiệu những kỹ thuật phổ biến nhất, giúp bạn lựa chọn cách tiếp cận phù hợp để nâng cao chất lượng sản phẩm.
Các phương pháp kiểm thử phổ biến hiện nay
Phương pháp kiểm thử White box (Kiểm thử hộp trắng)
Phương pháp kiểm thử hộp trắng, hay còn gọi là White box testing, là một kỹ thuật kiểm thử phần mềm cho phép kiểm tra cấu trúc bên trong, thiết kế và cách thức hoạt động của phần mềm. Người kiểm thử cần có kiến thức về code để thực hiện kiểm thử này một cách hiệu quả. Mục tiêu chính của White box testing là xác minh luồng dữ liệu, cấu trúc điều khiển và logic của phần mềm.
Các loại kiểm thử hộp trắng phổ biến:
- Kiểm thử đơn vị (Unit Testing): Tập trung vào việc kiểm tra từng đơn vị (module, function, object) code riêng lẻ để đảm bảo chúng hoạt động đúng như thiết kế.
- Kiểm thử tích hợp (Integration Testing): Kiểm tra sự tương tác giữa các module đã được kiểm thử đơn vị, đảm bảo chúng hoạt động trơn tru khi kết hợp với nhau.
- Kiểm thử hệ thống (System Testing): Kiểm tra toàn bộ hệ thống phần mềm để đảm bảo nó đáp ứng các yêu cầu chức năng và phi chức năng đã được đặt ra.
Các kỹ thuật kiểm thử hộp trắng thường dùng:
- Kiểm thử đường dẫn (Path Testing): Đảm bảo mọi đường dẫn thực thi trong code đều được kiểm tra ít nhất một lần.
- Kiểm thử rẽ nhánh (Branch Testing): Đảm bảo mọi rẽ nhánh (if/else, switch case) trong code đều được kiểm tra với cả hai trường hợp đúng và sai.
- Kiểm thử điều kiện (Condition Testing): Kiểm tra các điều kiện logic trong code, đảm bảo chúng hoạt động chính xác.
- Kiểm thử luồng dữ liệu (Data Flow Testing): Theo dõi luồng dữ liệu qua code, đảm bảo dữ liệu được sử dụng và xử lý đúng cách.
Phương pháp kiểm thử Black box (Kiểm thử hộp đen)
Kiểm thử hộp đen (Black Box Testing) là kỹ thuật kiểm thử phần mềm mà người kiểm thử không cần biết về cấu trúc bên trong (thiết kế, mã nguồn, thuật toán). Thay vào đó, người kiểm thử tập trung vào việc kiểm tra chức năng của phần mềm dựa trên các yêu cầu và đặc tả đã định nghĩa, coi phần mềm như một “hộp đen” chỉ tương tác qua giao diện để xác minh đầu vào/đầu ra.
Các loại kiểm thử hộp đen phổ biến:
- Kiểm thử hộp đen thường được áp dụng trong các giai đoạn kiểm thử cấp cao như Kiểm thử Hệ thống (System Testing), Kiểm thử Chấp nhận (Acceptance Testing), và một phần của Kiểm thử Tích hợp (Integration Testing).
Các kỹ thuật kiểm thử hộp đen thường dùng:
- Phân vùng tương đương (Equivalence Partitioning): Chia miền đầu vào thành các phân vùng giá trị đại diện.
- Phân tích giá trị biên (Boundary Value Analysis): Tập trung kiểm thử tại các giá trị ranh giới của miền đầu vào, nơi lỗi dễ phát sinh.
- Kiểm thử bảng quyết định (Decision Table Testing): Lập bảng để kiểm tra các trường hợp kết hợp điều kiện và hành động khác nhau.
- Kiểm thử chuyển trạng thái (State Transition Testing): Kiểm tra luồng xử lý và chuyển đổi giữa các trạng thái của hệ thống.
- Kiểm thử trường hợp sử dụng (Use Case Testing): Kiểm tra phần mềm dựa trên các kịch bản sử dụng thực tế của người dùng.
Phương pháp kiểm thử Gray box (kiểm thử hộp xám)
Kiểm thử hộp xám (Gray Box Testing) là phương pháp kết hợp giữa Kiểm thử hộp đen và Kiểm thử hộp trắng. Người kiểm thử có được cái nhìn “một phần” về cấu trúc bên trong (như tài liệu thiết kế, sơ đồ kiến trúc, cơ sở dữ liệu), nhưng không cần quyền truy cập vào toàn bộ mã nguồn. Mục tiêu là thiết kế các test case hiệu quả hơn so với hộp đen mà không cần độ phức tạp của hộp trắng.
Các loại kiểm thử hộp xám phổ biến:
- Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho Kiểm thử Tích hợp (Integration Testing), Kiểm thử Bảo mật (Security Testing), và Kiểm thử Hiệu năng (Performance Testing). Nó tập trung vào các khía cạnh quan trọng như luồng dữ liệu và xử lý ngoại lệ giữa các module.
Các kỹ thuật kiểm thử hộp xám thường dùng:
- Phân tích ma trận (Matrix Analysis): Phân tích các mối quan hệ giữa các biến.
- Kiểm thử Hồi quy (Regression Testing): Sử dụng kiến thức về code và luồng dữ liệu để chọn lại các test case thích hợp.
- Kiểm thử Mẫu (Pattern Testing): Kiểm thử dựa trên các mẫu thiết kế và kiến trúc đã biết.
- Kiểm thử dựa trên Thiết kế/Kiến trúc (Architecture/Design-Based Testing): Xây dựng test case dựa trên sự hiểu biết về sơ đồ hệ thống và thiết kế bên trong.
>> Xem thêm:
Lộ trình học tập Tester
Địa điểm học tập Tester
Các Loại Testing
Phát triển sự nghiệp Tester
Công cụ kiểm thử
Trên đây là các phương pháp kiểm thử phần mềm phổ biến, được các Tester sử dụng. Nếu bạn đang tìm kiếm, mong muốn những trải nghiệm thực tế về nghề Tester, hãy tham khảo khóa học Tester cho người mới tại CodeStar Academy. Tại đây, khi bạn tham gia khóa học tester cho người mới, bạn sẽ được đào tạo trực tiếp trên các dự án CNTT có thật, dưới sự dẫn dắt của các Chuyên gia, Trưởng phòng Kiểm thử có > 15 năm kinh nghiệm.
