Tester là gì? Công việc, kỹ năng & cơ hội nghề nghiệp

Trong quy trình phát triển phần mềm, tester được ví như “người gác cổng chất lượng”, đảm bảo sản phẩm trước khi đến tay người dùng luôn ổn định, an toàn và đúng yêu cầu. Vậy tester là gì, công việc cụ thể ra sao, cần những kỹ năng nào và lộ trình nghề nghiệp của tester như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn cảnh về nghề tester – một trong những vị trí quan trọng và đầy tiềm năng trong ngành công nghệ thông tin hiện nay

1. Tester là gì?

Tester hay còn gọi là Kỹ sư kiểm thử phần mềm là người chuyên thực hiện các hoạt động kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm phần mềm trước khi nó được phát hành ra thị trường. Mục tiêu chính của tester là tìm ra các lỗi (bug), thiếu sót, hoặc bất kỳ điểm không phù hợp nào của phần mềm so với yêu cầu ban đầu.
Họ còn phải đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chức năng, hiệu suất, tính bảo mật và trải nghiệm người dùng. Tester đóng vai trò như một người dùng cuối cùng, giúp nhà phát triển có cái nhìn khách quan và toàn diện về sản phẩm.

Tester thường làm việc song song với lập trình viên (Developer) và chuyên viên đảm bảo chất lượng (QA). Nếu Developer là người “xây nhà” thì Tester chính là người “kiểm tra nền móng, cửa, tường” để ngôi nhà hoàn thiện, chắc chắn và an toàn trước khi bàn giao cho khách hàng.

2. Tầm quan trọng của kiểm thử phần mềm

Kiểm thử phần mềm là một khâu không thể thiếu trong chu trình phát triển sản phẩm. Nó mang lại nhiều lợi ích to lớn:

• Đảm bảo chất lượng sản phẩm (Quality Assurance): Giúp phần mềm chạy đúng chức năng, hạn chế tối đa lỗi trong quá trình sử dụng.
• Tiết kiệm chi phí: Chi phí để sửa một lỗi sau khi sản phẩm đã phát hành có thể cao gấp nhiều lần so với việc sửa lỗi trong quá trình phát triển. Kiểm thử giúp doanh nghiệp tránh được những tổn thất không đáng có.
• Bảo vệ uy tín thương hiệu: Một sản phẩm chất lượng kém, nhiều lỗi sẽ làm giảm sự hài lòng của khách hàng và ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng của công ty.
• Đảm bảo sự hài lòng của khách hàng: Khách hàng sẽ tin tưởng và sử dụng sản phẩm lâu dài hơn nếu nó hoạt động trơn tru và đáp ứng đúng nhu cầu của họ.

Có thể nói, tester là mắt xích không thể thiếu trong quy trình phát triển phần mềm hiện đại (SDLC – Software Development Life Cycle).

3. Phân loại Tester phổ biến

Trong ngành IT, có nhiều loại tester khác nhau, mỗi loại đảm nhiệm một vai trò chuyên biệt. Dưới đây là ba loại phổ biến nhất:

• Manual Tester: Thực hiện kiểm thử thủ công mà không sử dụng công cụ tự động hóa. Công việc của họ bao gồm chạy các kịch bản kiểm thử (test case) bằng tay, so sánh kết quả thực tế với mong đợi và ghi lại lỗi.
• Automation Tester: Sử dụng các công cụ và script để tự động hóa quy trình kiểm thử. Họ viết code để kiểm tra các chức năng của phần mềm một cách lặp đi lặp lại và hiệu quả hơn.
• Performance Tester: Chuyên kiểm thử hiệu suất của phần mềm, bao gồm tốc độ phản hồi, khả năng chịu tải và độ ổn định khi có nhiều người dùng truy cập cùng lúc.

Ngoài ra, còn có các vai trò chuyên sâu khác như: Mobile Tester, Security Tester, hay Game Tester.

4. Quy trình công việc của Tester

Một quy trình kiểm thử chuyên nghiệp thường bao gồm các giai đoạn sau:

Giai đoạn 1: Phân tích yêu cầu và Lập kế hoạch kiểm thử

Tester sẽ làm việc với Product Owner và Business Analyst để hiểu rõ các yêu cầu về chức năng và phi chức năng của sản phẩm.
Họ sẽ lập một bản kế hoạch kiểm thử (Test Plan) chi tiết, xác định phạm vi kiểm thử, nguồn lực, thời gian, và các tiêu chí chấp nhận.

Giai đoạn 2: Thiết kế kịch bản kiểm thử (Test Case)

Tester viết các kịch bản kiểm thử chi tiết. Một test case bao gồm các bước thực hiện cụ thể, dữ liệu đầu vào, và kết quả mong đợi.

Giai đoạn 3: Thực thi kiểm thử (Test Execution)

Tester chạy các test case đã thiết kế. Nếu kết quả thực tế khác với kết quả mong đợi, tester sẽ tạo một báo cáo lỗi (Bug Report).

Một báo cáo lỗi chuẩn sẽ bao gồm: tên lỗi, mức độ nghiêm trọng (Severity), các bước tái hiện (Steps to Reproduce), kết quả mong đợi, và kết quả thực tế.

Giai đoạn 4: Đánh giá và Báo cáo

Tester theo dõi quá trình sửa lỗi của lập trình viên.

Sau khi lỗi được sửa, họ sẽ thực hiện kiểm thử lại (Retesting) để xác nhận lỗi đã được khắc phục.

Cuối cùng, họ thực hiện kiểm thử hồi quy (Regression Testing) để đảm bảo việc sửa lỗi không gây ra các lỗi mới ở các chức năng khác.

5. Kỹ năng cần có của một Tester

Để thành công trong ngành này, bạn cần trang bị cho mình cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng mềm:

• Tư duy phân tích và logic: Khả năng phân tích yêu cầu, chia nhỏ bài toán và nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ.
• Sự cẩn thận và tỉ mỉ: Tester cần có đôi mắt tinh tường để phát hiện ra những lỗi nhỏ nhất mà người khác có thể bỏ qua.
• Kỹ năng viết và giao tiếp: Viết báo cáo lỗi rõ ràng, dễ hiểu và giao tiếp hiệu quả với đội ngũ phát triển.
• Kiến thức chuyên môn: Hiểu biết về vòng đời phát triển phần mềm (SDLC), các phương pháp kiểm thử (Agile, Scrum), và các công cụ quản lý lỗi phổ biến như Jira, Redmine.
• Kiến thức lập trình (đối với Automation Tester): Cần nắm vững một hoặc nhiều ngôn ngữ lập trình như Java, Python, và các framework kiểm thử như Selenium, Cypress.

>>> Tìm hiểu thêm về Khóa học Tester tại CodeStar.

Qua bài viết, bạn đã nắm được tester là gì, vai trò then chốt trong phát triển phần mềm, các loại tester phổ biến, quy trình làm việc cũng như kỹ năng cần có để trở thành một tester chuyên nghiệp. Có thể nói, tester không chỉ là “người tìm lỗi” mà còn là người bảo vệ chất lượng, góp phần mang đến trải nghiệm tốt nhất cho người dùng và nâng tầm uy tín doanh nghiệp.